De dienstplicht of militaire dienst, in de middeleeuwen heerban genoemd, is de verplichting tot het tijdelijk vervullen van werkzaamheden door (een deel van) de bevolking. Meestal wordt de term dienstplicht gebruikt voor de militaire dienstplicht, waarbij jonge mensen (in de meeste landen alleen mannen) een tijdlang verplicht deel uit maken van de krijgsmacht.

Tot 1909 bestond het Belgisch legger uit vrijwilligers en lotelingen.

In 1909 werd de dienstplicht voor één zoon per gezin ingevoerd, op 30 augustus 1913 de algemene dienstplicht.

De jongeman die bij de loting op het gemeentehuis een laag lot trok moest een paar maand later voor de militieraad verschijnen om goedgekeurd te worden voor de legerdienst. Wie een slecht lot trok en geen zin had in dienst in het leger kon een plaatsvervanger zoeken die tegen betaling of tegen een andere wederdienst zijn dienst wou overnemen. Mettertijd boden verzekeringsmaatschappijen verzekeringspolissen aan om in geval de jonge man een slecht lot trok een bedrag uit te keren om een plaatsvervanger te betalen.

Adam Deckers, geboren op 22 december 1880, heeft zich vrijgeloot met het hoog nummer 205.

Het lot werd geplakt op een tabakdoosje en alzo bewaard tot op heden.